تجاهل یا ساده انگاری
در زندگی با موارد بسیاری برخورد کرده اید که شخص جلوی روی شما با پررویی تمام دروغ می گوید و به سخنی یا شما را ساده فرض کرده، و یا خودش را به تجاهل زده است. بسیاری را دیده اید که عملی را انجام می دهند و همگان و یا دست کم شنونده از آن آگاه است و خود شخص نیز می داند که شنونده نه تنها از آن آگاه است بلکه به شکل مراقب و ناظر همه رفتارها را زیر نظر داشته است. با این همه در برابر شنونده مدعی می شود که چنین نکرده و رفتار و عملی را انجام نداده بلکه حتی مدعی می شود که اصلا کاری انجام نداده و یا خلافی صورت نگرفته است. کودکان در برخی از سنین این گونه عمل می کنند. در حقیقت خود را به تجاهل می زنند و یا دیگران را نادیده فرض می کنند.
این مسئله در دنیا امری است که به جهاتی طبیعی می نماید؛ زیرا شخص احتمال می دهد که دیگری یا متوجه نبوده و یا اگر بوده می توان با بیانات شیوا و شیرین آن را گونه ای دیگر جلوه داد و چون شنونده از باطن اعمال و رفتار وی آگاه نیست می شود او را به سمت و سوی دیگر کشاند.
اما شگفت که چنین حالتی از سوی برخی از انسانها و آن هم در پیشگاه خداوند اتفاق می افتد و افرادی دروغگو با پررویی تمام در حالی که همه حقایق و باطن ها و نهایتا آشکار شده است با این همه دروغ می گویند و براین دروغ خویش به خداوند نیز سوگند می خورند. خداوند در سوره انعام به این مسئله به عنوان آخرین آزمون اشاره می کند.
? آخرین آزمون خطاکاران
خداوند  انعام گروهی از مشرکان را در صحنه قیامت به تصویر می کشد که در آخرین آزمون در پیشگاه خداوند نیز مردود می شوند و با کمال پررویی در پیشگاه آن آگاه به سر و نهان، دروغ می گویند.
خداوند می فرماید: در روز قیامت گروهی از کسانی را که به خداوند شرک می ورزند در برابر خداوند قرار دهند. خداوند به آنان می فرماید: آن شریکانی که برای خداوند قرار داده بودید کجایند؟
آنان که دوباره در آزمون الهی قرار گرفتند و نمی دانند خداوند باز هم در روز قیامت ایشان را می آزماید می گویند: به خدا سوگند که تو پروردگار ما هستی ما در دنیا مشرک نبودیم و کسی را شریک تو قرار نداده بودیم.
خداوند به پیامبر خویش رو می کند و می فرماید: نگاه کن چگونه این افراد به خودشان هم دروغ می گویند.
در حقیقت چون دروغ، ذات و شاکله وجودی ایشان شده است در روز قیامت هم در پیشگاه خداوند با سوگندهای دروغ می کوشند تا دروغ بگویند. افرادی این چنینی حتی به خودشان هم رحم نمی کنند و به خویشتن هم دروغ می گویند.
? شاکله دروغ
کسی که در دنیا در طول چهل تا هفتاد سال کم و بیش از سن خود را به دروغ گذرانده است نمی تواند در قیامت از این شخصیت دروغین خودش هم دست بردارد.
در حقیقت قرآن با بیان این صحنه به دو نکته اشاره می کند یکی آن که این دروغگویی جزو شاکله ایشان شده است و اینان حتی در قیام و در پیشگاه خداوند علیم و خبیر نیز دروغ می گویند و دوم این که در آخرت هم نمی توانند از آزمون الهی موفق و سربلند بیرون آیند و با این دروغ گویی خویش، خود را رسوا می کنند و اتمام حجت در محشر نیز بر ایشان تمام می شود.
باشد در دنیا رفتاری را در پیش نگیریم که در قیامت این گونه با کمال پررویی در برابر خداوند به دروغ بگوییم که ما اینگونه نکردیم